ARRAUTZA BETEA

 Edit 0 5…

OSAGAIAK:

• 3 ARRAUTZ
• 3 MAYONESA GOILARAKADA
• 3 ATUN GOILARAKADA

TRESNAK:

• GOILARA HANDI BAT
• GOILARA TXIKI BAT

PRESTAKETA:
Arrautzak utzi egosten 10 minutuz. Hozten direnean zuritu, erditik moztu,                                                               gero gorringoakendu eta plater batera bota. Gorringoa, atuna eta mayonesa                                                       nahastu, ondoren honekin arrautzak bete. Azkenik apaindu mayonesa                                                                     edo arrautzarekin gainetik.

I

IOSEBA ETA JON

PANTXINETA

Osagaiak:
- 2 arrautza
- 3 gorringo
- 2 hostore xafla
- 75gr azukre
- 30gr arto irina.
- 100 gr almendra
- 1/2 l esne
- Irina
- Glass azukrea
- banilla

Nola egin:

1 )Krema egiteko, esnea lapiko batean berotzen jarri (pixka bat gorde) eta bertara banilla bota.
2 )Katilu batean arto-irina eta azukrea nahastu. 
3 )Ondo nahastu ondoren, gordeta geneukan esnea bota.  
4 )3 gorringoak eta arrautza bat bota. Berotzen ari zen esnetik pixka bat bota.
5 ) Dena lapiko batean jarri eta sutan eduki. Epeltzean, almendra bota.
6 ) Hostore xaflak jarri labean eta lehen sortutako kremarekin estali izkinak izan ezik.
7 )Libre utzitako izkinetan ur pixka bat jarri eta beste hostore xafla bat jarri gainean.
8 ) Irabiatutako arrautzarekin gainazala busti eta almendra bota. 
9 ) Azkenik labean sartu 160 gradutara 40 minutuz 

ON EGIN!!
                                                                                Paula Mancisidor eta Leire Rivas

talua

TALUA

Taloa ogi zapal mota bat da, arto irinez egindako orea eta xafla borobilean eskuz zabaldu ondoren, txapan egosten den jakia, Euskal Herrian tradizio luzea duena.

2009ko maiatzean Errenterian antolatu zuten Euskal Herriko I. Talo Txapelketa, Landare Elkartearen eskutik.

Osagaiak

• 350 gr. artirina (horia)
• 250 ml. ur epel

Prestaketa

Jarri artirina ontzi zabal batean, artirina baztertuz erdian zulo bat egin eta erantsi pixkanaka ur beroa, gatz pittin batekin. Erantsi ura, irinak eskatu bitartean. Landu eskuekin. Busti trapu bat urarekin eta estali orea 30 minutuz.

Atera esku-pilota tamainako bolak eta kolpatu, pixkanaka, ostia biribil eta fin-fina bihurtu arte. Zartatzen bada, lasai: landu gehiago.

Jarri zartagina su bizian. Gorritu taloa alderdi bietatik, tolestu aurretik, ipini bertantxorizo egosia, gazta guria, antxoa gaziak, eztia, txistorra...

Martin Egaña

BAKAILOAREN ALBONDIGAK

Osagaiak:

Albondigentzako:

-Bakailoaren kilo erdi gatzgabetu bat.

-Ogi raiatuaren bi koiarakada.

-Arrautza bat.

-Perexila.

-Gatza eta espezie bereziak.

Salsarentzat:

-Baratxuri bat.

-Azafraia belarretan.

-Tipula bat.

-Irinaren koiarakada bat.

-Ardo txuriaren baso erdi bat.

-Baso bat ur.

-Almendra txigortua.

Nola egin?

1-Moztu bustitako bakailaoa, arantzak kendu, txikitu perexila, piper pixka bat, ogi raiatua, arrautza eta gatz pixka bat nahastu.

2-Oratu, albondigei forma eman, irinetik pasa eta frijitu oliotan, paper xurgatzaile baten gainean xukatu eta utzi.

3-Tipula fin-fin moztu eta zartagin batean utzi , fin-fin txikitutako baratxuria gehitu, potxatu su ertainean . Kolorea hartzen duenean, irina gehitu, irabiatu eta ardoa gehitu.

4-Utzi irakiten pikorrik geratu gabe eta ura gehitu. Murriztu eta azafraia gehitu, almendra osoak gehitu edo xehatu.

5-Gehitu albondigak eta su tenperatura baxuan laga 10 minututan..

6-Beroan zerbitzatu.

Maria Zubia eta Ugaitz Garcia.

Legatza saltsa berdean

Legatza saltsa berdean edo koxkera moduan euskal sukaldaritzaren plater nagusietako bat da.

OSAGAIAK:

• 4 legatz solomo, hezurrik gabe, 200 g bakoitzak
• 2 baratxuri xister, pikatuak
• 5 koilarakada oliba olio
• Ximiko bat irin
• Perrexil xehatua
• 32 txirla handi
• Litro laurdena arrain salda edo ur
• Gatza

ERREZETA:
Olioa isuri eta su eztian jarriko dugu kazola zabal bat. Baratxuria erantsi eta, erre gabe betiere, dantzan hasi dela sumatu orduko gaineratuko dugu irina, pixar bat. Segundo batzuetan edukiko dugu eztitzen, kolorea hartzen utzi gabe. Arrain salda edo ura isuri eta minutu batean edukiko dugu guztia irakiten. Arrainari gatza eman eta saltsan ipiniko ditugu legatz solomoak, azala gora. Su ezti-eztian edukiko dugu arraina 4 bat minutuan, kazolari hara eta hona leunkiro eraginez. Solomoak azalez behera jarriko ditugu orduan, espatula batez baliatuta. Kontuz egingo dugu lan. Beste bi minutuan edukiko dugu arraina berotzen, kazola ukitu gabe. Garrantzitsua da arraina su eztian berotzea eta kazola leun erabiltzea. 
Kazola sutatik atera baino une batzuk lehenago sartuko ditugu txirlak. Kazola tapatuko dugu ondoren. Ireki ahal aterako ditugu txirlak. Azkena atera eta berriro sartuko ditugu guztiak. Baten bat irekitzen ez bada, gupidarik gabe bazter dezagun. Perrexil xehatua hautseztatuko dugu gainetik. Kazola sutatik atera eta hara eta hona eraginez lodituko dugu saltsa. Gatz-puntua neurtu (txirlak kazolan onduko dira) eta berehala zerbitza dezagun.

Maider Saez eta Maddi Eizagirre

TXIPIROIAK BERE TINTAN

(4 lagunentzako platera)

-1200 gr. txipiroi txiki

-2 tipula

-4 ogi tostada

-txipiroien tinta eta beste bi poltsa

-tomate frijitu apur bat

-8 goilarekada oliba olio

-gatza

Nola prestatu:

Tipulak txikitu eta oliba olioarekin su baxuan jarritako kaxula batera bota. Utzi tipula egiten ondo potxatu arte, hau da, lasto kolorea hartu arte. Orduan txipiroiak bota eta prejitu pixkat (5 minututan edo, eginak egongo dira). Gatza apur bat bota, tipularen gozotazuna estaltzeko.

Kaso batetara tinta bota kolador batetik pasatuz, eta ondoren ur beroa. Koladorea kendu ondoren, kaxoaren tinta eta ura ondo irabiatu. Gero, kolorea emateko kaxulara botako dugu eta prozesu hau errepikatuko dugu kolorea ondo hartu arte.

Kaxulako txipiroiak estali arte ura botako dugu eta su baxuan irakiten utziko dugu salda pixkat loditu arte (40-60 min, txipiroiak konjelauta bada, gutxiago), edota txipiroiak bigunak egon arte. Une honetan ere 4 tostadak xehetuko ditugu, ondo papurtu arte eta kaxulara botako ditugu, salda loditzen laguntzeko.

Gatza punta neurtzea ez ahaztu irakite prezesu honetan zehar; tomate apur bat ere botako diogu irakite honen bukaera aldera.Noizbehinka irabiatuko dugu, beheko aldean tipula erre edota itsatsi ez dadin.

Roma eta Samuel

Txistorra

TXISTORRA

Txistorra euskal hestebete edo saltxitxa da. Prestatzeko koipe asko duen (%70-%80 artean) txerriki fresko txikitua (batzuetan txerriki eta behikinahastuta), baratxuria, gatza, piperrautsa (gorriz koloratzen duena) eta usain-belarrak (normalean perrexil) beharrezkoak dira. Frijitua zein erreta hartzen da.

Ezaugarriak:

Txistorra denbora gutxian ondutako hestebetea da (24 orduz 2-8 °C-tara), heste natural edo plastikozkoak erabiltzen duena. Normalean txorizo baino argalagoa da, 25 mm diametro eta 40 cm luzera izanik.

Prestaketa ez da zaila: txerrikia ondo xehatu, ongailuak gehitu (baratxuria, gatza,piperrautsa eta usain-belarrak) eta oratu. Hozkailuan 24 orduz utzi. Galkatzekobildotsaren hesteak erabili eta zartak egin. Ordubete aireztatzen utzi eta ihartu bi edo hiru egunez (12 °C eta %76 hezetasuna).

Historia:

Euskal Herrian San Martin egunean (azaroan) egiten zen txerri-hilketaren hondarrak erabiliz egin ohi da, gero Santo Tomas egunean hiriburuetako merkatuetan saltzeko. Lodosan birika du izena txerriarenbirikak erabiltzen dutelako. Espainian ere, txistorra egiten dute, adibidez, Leongo probintzian Chistorra de León (euskaraz"Leongo txistorra"), euskal txistorrak baino behiki gehiago duena.

Markel Castillo, Yerai Peña

BAKAILAOA BIZKAITAR ERARA

OSAGAIAK:

• Arantzarik gabeko 6 bakailao salatu xerra 
• 12 txorixo piper 
• 2 tipula   
• 2 xigortutako ogi xerra 
• 6 tomate gorri 
• Gatza eta azukrea

PRESTAKETA: 

Lehengo egunetik bakailao biguntzen utzi, ura hiru aldiz aldatuz. Txorixo piperrak bost orduz biguntzen egon behar dira. Bakailaoa urez beteriko ontzi batean egiten utzi irakin arte. Ondoren, sutik kendu eta bakailaoa kontu handiarekin atera. 

Saltsa bizkaitarra baratxuri aleak olio ugarian xigortuz prestatzen da. Ondoren, tiraz zatitutako tipulak gehitu ondo egin arte. Ogi xigortuta bota saltsa loditu arte. Dado eran lumatu eta zatitutako tomate, gatza, azukrea eta txorixo piperren txanda da orain. Su moderatuan egosi eta prest dagoenean, batidoratik pasa. 

Azkenik, buztin ontzi batean bakailao xerrak jarri, azala goialdetik dutela, saltsa bizkaitarraren gainean. Saltsa gehiagorekin estali. Irakin momentu batez eta prest dago.

ON EGIN!!

Andrea Lopez eta Ainhoa Unamuno

ARRAUTZA XOLOMOAREKIN

OSAGAIAK:

• Xolomoa
• Arrautza
• Olioa
• Ogi-arraiatua
• Gatza

PRESTAKUNTZA:

1-. Lehenik, olioa berotzen jarriko dugu paelan. 

2-. Paela berotzen dagoen bitartean, xolomoa ogi-arraiatuan pasako dugu. 

3-. Olioa berotzen denean xolomoa, iada ogi arraiatuan pasata, paelera botako dugu kontu handiz.

4-. Denbora bat pasata, ikusten dugunean xolomoaren alde bat egina dagoela, buelta emango diogu, horrela bi aldeak egin arte.

5-. Xolomoa egin ondoren, arrautza botako dugu paelera. Bertan, gatz pixkabat botako diogu eta olio-beroa botako diogu gorringoari, egin dezan. 

6- Biak platerera botako ditugu, eta dastatu sagardo pixkabatekin.

Aimar Eizagirre eta Peru Nolaskoain

Patata Tortilla

Lau lagunentzako osagaiak:

• Kilogramo bat patata
• 2 tipula (aukerazkoa)
• 8 arrautza
• Oliba olio birjin estra
• Gatza

Prestakuntza:

1. Tipulak eta patatak zuritu.
2. Tipulak txikitu. Zartaginean oliba-olioa bota eta tipula frijitu marroi bihurtu arte.
3. Patatak puskatan zatitu tipulak prestatu bitartean. Ondu nahi beste eta zartaginera bota.
4. Frijitu dena tenperatura ertainean, noizbehinka nahasiz dena apur bat marroi bihurtu arte.
5. Zartagina sutik kendu eta olioa hustu.
6. 8 arrautzak ontzi batean ondo-ondo irabiatu, gehitu patatak eta tipulak.
7. Zartaginera olio pixka bat bota eta nahasketa gehitu. Arrautzak ondo prestatu, hasieran su altuan eta gero su geldian.
8. Eman buelta tortillari alde biak egiteko. Bero zein epel zerbitzatu daiteke.

Ales Gainza

Ander Ezagirre

Jon Sudupe Martija azkoitiarra,1947an jaioa. Filologia eta Hezkuntzan lizentziaduna da, eta irakaskuntza eta literaturgintza uztartzen ditu, saiakera landuz. Lan hauek argitaratu ditu: 1983an Mikel Zarate saiakera saria eskuratu zuen Karl Marx. Teoria eta Politika;. 1990ean Irun Hiria saria eskuratu zuen Modernitatearen alde; 1994an Pedro Axular saria eskuratu zuenIlustrazioaren kriseilupean: Argi berri bila Frankfurten; 1996an Irun Hiria eskuratu zuen Muniberen arreba: Euskaltasuna eta Modernitatea saiakera, Gutun filosofikoak (1995) eta Euskaldunak, liberalak eta komunitatezaleak (199

9).

Zumaian, pelikula bat grabatu dute, "8 apellidos vascos" izenekoa. Pelikulan, Dani Rovira eta Carmen Machi dira protagonistak.

ramon irigoien rally-tan ibiltzen da, bere helburua ez da irabaztea eta espektakuloa ematea

     

Jon Maia

Jon Maia Urretxun jaio zen 1972ko abenduaren 24an. bertsolaria, euskal abeslaria, euskal idazlea, itzultzailea eta dokumentalgilea da. Euskal filologian lizentziaduna da, eta Zumaian (Gipuzkoa) du bizilekua. Bere hainbat lorpenen artean, aipatu beharra dago 2009ko Euskal Herriko bertsolari txapelketa nagusian 3. postuan bukatu zuela.

Luis Daniel Izpizua

Luis Daniel Izpizua Bidasoro (Zumaia, Gipuzkoa, 1948) euskal idazlea da, ogibidez irakaslea dena. Filologia Erromanikoan lizentziatua da eta Espainiako Hizkuntza eta Literaturan katedraduna da Donostiako Peñaflorida-Usandizaga Ikastetxean. Bertan, Gaztelania eta Literatura irakasle bezala egiten du lan.

Euskaraz idazten hasi zen Izuztarri narrazio liburua eta Rosamunda eleberriarekin. Ondoren, gaztelaniazidazten jarraitu zuen. Gaur egun, El Pais egunkariko kolaboratzailea da.

Bere lanak :

• Izuztarri (1987)
• Con mis amigos (1989)
• Rosamunda (1990)
• Sacca della Misericordia (2003)
• Amores (2004, Hiria)
• El hombre de Burdeos (Hiria)

 

Laida Aranguren eta Laiene Cintero. Zumaiako insitutua DBH4

Hara hara Valentin Oikiarra!!!! 
gp motorretako eroia , izarra eta errege txit gorena. 

Jose Maria Zubia 

Jose Maria Zubia itsasgizona, "Aita Mari" ezizenez ezaguna eta arrantzale xumeen semea, Zumaianjaio zen 1809ko martxoaren 15ean. Donostian bizi izan zen, txalupako patroi umila, baxurako arrantzale gisa urte batzuk igaro ondoren, Ameriketarako itsasbidea egiten zuten merkantzia-ontzietan ere izan zen 1830etik aurrera.

Baxurako arrantz

a askotan merkantzia-ontzietan untziratzeko nahitaezko baldintza zen. Komertzio ontzietan soldata seguruagoa zen eta lan baldintzak ez ziren hain gogorrak.

Garai hartako arrantzaren arazorik handiena kontserbazioa zen, gatza, ozpina, limoia eta elurra erabiliz, baina garraioak ikaragarri garestitzen zuen produktua.

Aita Mari bolondres aurkeztu zen Donostiako Marina komandantearen aurrean, beste 9 gizonekin batera, ondoratu berri zen San Jose txalupako marinelak laguntzeko. Garaiko aktoresa famatu batek, Teodora Lamadridek, errepresentazio bat eskaini zuen kaltetuen alde eta salbatzaileen ohorez. Errepresentazioaren ondoren, Aita Mari tauletara igo zen aktoresari koroa emateko, baina honek itzuli egin zion, txaloen artean, berarentzat zela erantzunez.

Baporezko itsasontzia asmatu arren, arrantzaleek belazko edo arraunezko txalupak erabiltzen zituzten arrantzarako.

1866 urtarrilaren 9an hil zen, galernak ustekabean harrapatutako Getariko bi txalupa, "Elkano 1" eta "Elkano 2", salbatzen saiatzen ari zela olatuek irentsita. Denak hil ziren, 38 arrantzale zoritxarreko egun hartan. Bai Donostiako zein Zumaiako kaietan eskultura bana ditu.

ALEX URANGA

Zumaiako bodyboarder gaztea da. Hainbat sari nagusi irabazi ditu eta gaur egun elitean konpetitzen du.

Itzurun hondartzan jaiotako izarra, txikitatik eman zuen zer esana.Orain mundu guztitik dabil bueltaka eta olatu bila!

Rubén Arredondo

Rubén Arredondo (La Habana, 1965) boxeo irakaslea da Zumaiako Herri Eskolan. Ring gainean trebetasunez aritzeko trikimailuak irakasten hasi aurretik, ordea, Kubako talde nazioleko boxeolaria izan zen. Makina bat borroka jokatu ditu bere ibilbidean, baita hainbat txapelketa irabazi ere. Jaioterria utzi eta Zumaiara etorri zenean, nekez pentsatzen zuen gustuko zuen horren jarduteko aukera izango zuenik. Proposamena han eta hemen aurkeztu ondoren, boxeo eskola jarri zuen abian duela urtebete.

Lucia Lacarra

Lucia Lakarra (Zumaia, Gipuzkoa, 1975) euskal dantzari ospetsua da. Victor Ullatarekin ikasi zuen Madrilen eta 1994an Roland Petitek zuzendutako Marseillako Ballet Nazionalean sartu zen. Hiru urte geroago, San Frantziskoko Ballet konpainiara joan zen. 2002tik aurrera, Municheko Bayerisches Staatsballett konpainiako dantzari nagusia da.

Orain arte egin duen paperik garrantzitsuena 2007an izan zen, Vienako Urteberri Eguneko Kontzertuan dantzatu egin zuen eta. 2010ean hamarkadako dantzari onenaren saria eman zioten Moskun.

-Sariak:

• Nijinsky Saria (2002)
• Dantzako Benois Saria (2003)
• Dantzako Sari Nazionala Antzezpen alorrean (2005)
• Hamarkadako dantzari onenaren saria (2010)

Lucia Lakarra

Lucia Lakarra (Zumaia, Gipuzkoa, 1975) euskal dantzari ospetsua da.9 urterekin hasi zen dantza ikasten eta 13rekin Donostiako Thalia de Mentxu Medel akademian sartu zen. Gero Madrilera joan eta Victor Ullaterekin ikasi zuen eta 1994an Roland Petitek zuzendutako Marseillako Ballet Nazionalean sartu zen. Hiru urte geroago, San Frantziskoko Ballet konpainiara joan zen. 2002tik aurrera, Municheko Bayerisches Staatsballett konpainiako dantzari nagusia da.Orain arte egin duen paperik garrantzitsuena 2007an izan zen, Vienako Urteberri Eguneko Kontzertuan dantzatu egin zuen eta. 2010ean hamarkadako dantzari onenaren saria eman zioten Moskun.Sari ospetsuenetako batzuk hauek dira:

• Nijinsky Saria (2002)

• Dantzako Benois Saria (2003)

• Dantzako Sari Nazionala Antzezpen alorrean (2005)

• Hamarkadako dantzari onenaren saria (2010)

Laida Aranguren eta Laiene Cintero. Zumaiako Insitutua DBH 4

Elena Irureta (Zumaia, Gipuzkoa, 1955eko uztailaren 30a - ) euskal aktorea.

Euskal Herrian gehienbat telebistan egindako lanei esker ezaguna bada ere, batez ere Bi eta bat, Jaun ta jabe eta Martin telesailei esker, antzerkian eta zineman egindako lanak ere ugariak dira. Espainia mailan ere Al salir de clase eta El comisario telesailengatik da ezaguna, eta zineman Iciar Bollainekin egindako lanengatik: Hola, ¿estás sola?, Flores de otro mundo eta Te doy mis ojos